Το blog μας έχει τη μεγάλη χαρά και τιμή, να φιλοξενεί αυτή την εβδομάδα να φιλοξενεί στις σελίδες του, τη συνέντευξη της συγγραφέως Τζόκα Θεοδώρας, η οποία μας απάντησε με αφοπλιστική ειλικρίνεια στις ερωτήσεις μας. Το νέο βιβλίος της κας Τζόκα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, με τον τίτλο "Το βιβλίο της Ευδοκίας".
H Θεοδώρα
Τζόκα γεννήθηκε στην Ελλάδα, αλλά μεγάλωσε στη Βοστόνη των ΗΠΑ. Στην Ελλάδα
επαναπατρίστηκε μαζί με την οικογένειά της σε ηλικία δεκαοκτώ χρονών. Σπούδασε
Αγγλική Φιλολογία στο ΑΠΘ. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως καθηγήτρια Αγγλικών
στη δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ασχολήθηκε
εκτεταμένα με μεταφράσεις, κυρίως στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Άρθρα,
ποιήματα και διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε πολλά free press έντυπα της
χώρας, καθώς και στο διαδίκτυο. Έχει
γράψει επίσης το μυθιστόρημα Το Παρελθόν Φυγείν Αδύνατον, που κυκλοφόρησε το
Δεκέμβριο του 2013.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Ζήσατε στη Βοστόνη μέχρι τα δεκαοχτώ σας χρόνια. Πόσο δύσκολο ήταν να
προσαρμοστείτε στην Ελλάδα και στην ελληνική νοοτροπία όταν επιστρέψατε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Πάρα πολύ δύσκολο. Όποιος διαβάσει το πρώτο μου βιβλίο "Το Παρελθόν
Φυγείν Αδύνατον" θα καταλάβει πολύ καλά τι εννοώ. Ο βίαιος ξεριζωμός που
ήταν το φευγιό μου από την Αμερική σε μια πολύ τρυφερή ηλικία μού στοίχισε και με σημάδεψε. Ανεξίτηλα θα έλεγα. Πιστεύω
πως ακόμη δεν έχω προσαρμοστεί . Η διαφορά είναι πως τώρα δεν με πειράζει
καθόλου να είμαι στο περιθώριο ενώ τότε με πείραζε πολύ.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Πόσο δύσκολο θεωρείται ότι είναι το
λειτούργημα του δασκάλου / καθηγητή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Ήμουν καθηγήτρια για πολλά χρόνια σε δημόσια σχολεία όλων των βαθμίδων. Είναι
ένα απίστευτα δύσκολο λειτούργημα - για γερά νεύρα και μεγάλες καρδιές - αλλά
ιερό. Δεν έιναι ο καθένας που μπορεί να το κάνει και να το κάνει με επιτυχία.
Το δυσκολότερο είναι να πάρεις τα παιδιά με το μέρος σου. Προυποθέτει να είσαι
κι εσύ ακόμη παιδί. Ένας γερασμένος στην ψυχή δεν μπορεί να το κάνει αυτό.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Μετάφραση και συγγραφή. Ποια γοητεία
σας ασκεί η καθεμιά;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Σίγουρα η συγγραφή με γοητεύει πιο πολύ. Η μετάφραση όμως είναι μια μεγάλη
πρόκληση γιατί για να αποδώσεις επιτυχώς κάτι που έχει γράψει κάποιος άλλος
είναι πολύ δύσκολο και θέτει μεγάλους προβληματισμούς. Είναι σαν να προσπαθείς
να μπαίνεις στο μυαλό του άλλου. Ή καλύτερα στο πετσί του. Εκτός αυτού, πρέπει
να κατέχεις εξίσου καλά και τις δύο γλώσσες... . να γνωρίζεις τις λεπτές
αποχρώσεις κάθε γλώσσας και τη σωστή τους χρήση μέσα σε κάθε context.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Υπάρχει κάποιο λογοτεχνικό έργο που έχετε μεταφράσει και θα θέλατε να το
έχετε γράψει εσείς;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Όχι, ασχολούμαι κυρίως με επιστημονικά λογοτεχνικά άρθρα .
ΕΡΩΤΗΣΗ
: «Το παρελθόν φυγείν αδύνατο». Πιστεύετε ότι το παρελθόν μας είναι σημαντικό
για ότι χτίζουμε στο σήμερα και στο μέλλον, ή είναι προτιμότερο να το
κλειδώνουμε στο χρονοντούλαπο και να το ξεχνάμε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Νομίζω πως το παρελθόν είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του τώρα και του αύριο.
Και να το κλειδώσει κανείς στο χρονοντούλαπο, αυτό θα βρει τρόπο να σπάσει την
πόρτα και να βγει. Αυτό παθαίνει η Νόρα, η πρωταγωνίστρια του βιβλίου. Κλείδωσε
το παρελθόν και μια ανύποπτη μέρα το βρήκε μπροστά της. Καλό είναι να
αντιμετωπίζουμε τα φαντάσματα του παρελθόντος και να μην τα φοβόμαστε. Αλλιώς έρχονται
και σε στοιχειώνουν.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Πέστε μας δυο λόγια για «το βιβλίο της
Ευδοκίας»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Η Ευδοκία είναι ένα βιβλίο που βγήκε βαθιά μέσα από την καρδιά μου και
γράφτηκε σαν να το είχα ήδη γραμμένο μέσα στη ψυχή μου. Είναι η ιστορία της
κοινής μοίρας κάποιον ανθρώπων που συναντιούνται, αλληλοεπιδρούν και
αλληλοεξοντώνονται. Η μοίρα μας δεν είναι μια εξωτερική δύναμη απομονωμένη από
τον κόσμο γύρω μας. Συμπλέκεται με τη
μοίρα άλλων ανθρώπων και το αποτέλεσμα καθορίζεται από αυτή την περίπλοκη και αμφίδρομη
δυναμική. Νομίζω πως η Ευδοκία ήταν
θέλημα της μοίρας μου να γραφτεί γι αυτό και βγήκε τόσο αβίαστα από μέσα μου.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Πόσο δύσκολο είναι για σας γράψετε ένα
βιβλίο που αναφέρεται σε μια εποχή που δεν την έχετε ζήσει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Σήμερα δεν είναι καθόλου δύσκολο νομίζω. Υπαρχουν τόσα εργαλεία και ειδικά το
ιντερνέτ που σου επιτρέπουν να κάνεις την απαιτούμενη έρευνα. Αυτό και η
φαντασία φτάνει.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Τα εξώφυλλα και των δύο σας βιβλίων είναι ιδιαίτερα. Τα επιλέγετε αφού έχετε
συγγράψει τα μυθιστορήματά σας ή αποτελούν αφορμή για να ξεκινήσετε τη
δημιουργία σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Πράγματι είναι ιδιαίτερα. Αλλά όχι εγώ δεν είχα καμία σχέση μα αυτά. Απλά
έτυχε οι δύο οίκοι να έχουν πολύ καλούς γραφίστες.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Αισθάνεστε ότι εκφράζεστε περισσότερο όταν γράφετε ένα ποίημα ή ένα
διήγημα/μυθιστόρημα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Μάλλον και τα δύο. Αρχικά άρχισα με ποίηση, μετά διήγημα και κατέληξα στο
μυθιστόρημα. Και τα τρία είδη με εκφράζουν εξίσου καλά.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Ποιο ήταν το πρώτο ποίημα που σας μάγεψε ή/και σας έκανε να δακρύσετε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Το πρώτο ποίημα που με συγκίνησε σε πολύ μικρή ηλικία - έκτη δημοτικού θαρρώ
ήμουν - ήταν το ποίημα του Robert Frost "Stopping by the woods οn a snowy
evening". Από τότε ήξερα ... μάλλον κατάλαβα .. πως ήμουν γεννημένη για να
γράφω.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Υπάρχει Έλληνας ή ξένος συγγραφέας που έχετε διαβάσει όλα του τα βιβλία και
τον ακολουθείτε πιστά;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Όχι, δεν μπορώ να το πω αυτό. Εκτός ίσως από τον Hemingway του οποίου διάβασα
όλα τα βιβλία αλλά αυτό γιατί έκανα μεταπτυχιακό πάνω στη ζωή και το έργο του.
Διαβάζω ό,τι κινεί το ενδιαφέρον μου
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Πόσο σημαντική είναι η μουσική στη ζωή
σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Κάποτε άκουγα πολλή μουσική. Όχι τώρα πια. Τώρα προτιμώ τη σιωπή. Ιδίως όταν
γράφω. Θέλω να ακούω τι γράφω. Για μένα η γραφή έχει μια δικιά της μουσική. Και
πρέπει να την ακούω καλά για να αποφεύγω τις φάλτσες νότες.
ΕΡΩΤΗΣΗ
: Αν έπρεπε να επενδύσετε μουσικά το κάθε σας βιβλίο, ποιο τραγούδι θα
διαλέγατε για το καθένα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
: Για το "Το Παρελθόν φυγείν Αδύνατον" θα διάλεγα το "La
Boheme"
Για το "Το Βιβλίο της Ευδοκίας" θα διάλεγα
οπωσδήποτε το "Τζιβαέρι μου". Κάθε φορά που το ακούω
ανατριχιάζω και δακρύζω.
ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
1. "Το παρελθόν φυγείν αδύνατον", Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές
"Το Παρελθόν Φυγείν Αδύνατον αρχίζει με μια σειρά από μυστήρια
γεγονότα που συμβαίνουν στην πενηντάχρονη Νόρα μια χιονισμένη νύχτα σ’
ένα απομακρυσμένο χωριό της Δυτικής Μακεδονίας. Επιστρέφοντας από την
κηδεία του ξάδελφου της, βρίσκει ένα μήνυμα στον υπολογιστή της από τον
Αλγερινό φοιτητή που στη νιότη της είχε αγαπήσει σχεδόν μέχρι θανάτου.
Το γεγονός αυτό στέκεται η αφορμή να ξυπνήσει μέσα της το παρελθόν με
τους ανοιχτούς λογαριασμούς που έχει αφήσει και τα ένοχα μυστικά που
κρύβει.
Ξεκλειδώνοντας το παρελθόν, παρέα μ’ ένα μπουκάλι ουίσκι και μια
νεκραναστημένη γάτα, η Νόρα αρχίζει να γράφει το βιβλίο της ζωής της
αποφασισμένη να το τελειώσει πριν χαράξει η καινούργια μέρα και είναι
αργά. Από τη Βοστόνη μέχρι τη Θεσσαλονίκη κι από τη Ρώμη μέχρι το Αλγέρι
παρακολουθούμε τα γεγονότα της ζωής της που τη στιγμάτισαν: ο διωγμός
της από τη Βοστόνη από τους ίδιους τους γονείς της, το πολιτισμικό σοκ
του επαναπατρισμού της στην Ελλάδα το 1971 και ο καταδικασμένος έρωτάς
της για έναν μουσουλμάνο συμφοιτητή της στα ζοφερά χρόνια της
δικτατορίας.
Η ηλεκτρονική της επικοινωνία με τον Αλγερινό φοιτητή που
διαδραματίζεται ταυτόχρονα σ’ ένα δεύτερο επίπεδο αφήγησης παίρνει
δραματικές διαστάσεις και εξαναγκάζει τη Νόρα να έρθει αντιμέτωπη με το
παρελθόν που τόσα χρόνια επιμελώς απέφευγε. Οι διαστάσεις του χρόνου
συμπλέκονται σ’ ένα περίεργο παιχνίδι κάπου ανάμεσα στη φαντασία και την
πραγματικότητα σπρώχνοντας την πλοκή μέχρι το καθαρκτικό της τέλος."
http://tovivlio.net/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%BB%CE%B8%CF%8C%CE%BD-%CF%86%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%BD-%CE%B1%CE%B4%CF%8D%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BD/
2. "Το βιβλίο της Ευδοκίας", Εκδόσεις Λιβάνη
"Τη μάνα μου τη λέγανε
Ευδοκία κι αυτή είναι η ιστορία της καθώς και η ιστορία των ανθρώπων που
την πλαισίωναν στο τόσο σύντομο αλλά και τόσο τραγικό πέρασμά της από
τον κόσμο. Αν μου ζητούσατε να περιγράψω το βλέμμα της μάνας μου με μία
μόνο λέξη, αυτή που αβίαστα έρχεται στο νου μου είναι η λέξη «αντάρα».
Έτσι τη θυμάμαι· ως μια μεσογειακή λυγερόκορμη καλλονή, με βλέμμα
θεοσκότεινο, ανταριασμένο σαν την γκριζόμαυρη θάλασσα που μας ταξίδεψε
στην Αμερική το φθινόπωρο του 1950.
Φεύγοντας, άφηνε πίσω της τα πάντα: τη μάνα της, τα
δύο αδέρφια της, το σπίτι της και μια χώρα ρημαγμένη και εξαθλιωμένη από
έναν παγκόσμιο πόλεμο και μια εμφύλια σύρραξη χειρότερη από τη
φασιστική λαίλαπα που σάρωσε όλη την Ευρώπη. Ακολούθησε το πεπρωμένο
της, που ζητούσε εκδίκηση.
Σύντομα οι πρώτες θύελλες των ανέμων που σπάρθηκαν
στην Ελλάδα θα ξεσπάσουν στη Γη της Επαγγελίας, απαιτώντας αιματηρές
ανθρωποθυσίες για να κοπάσει η οργή τους και να επέλθει η νηνεμία.
Όταν η Ευδοκία παντρεύτηκε τον Αριστείδη, κανείς στο
χωριό δεν μπορούσε να πιστέψει πως ένα κορίτσι μόλις δεκαεννιά χρονών κι
από το γάργαρο νερό γαργαρότερο δόθηκε στο μαυραγορίτη Αριστείδη.
Η αλήθεια, όμως, είναι πως η μάνα μου συναίνεσε σ’
αυτή την παράταιρη ένωση. Όταν κάποτε, μικρό κοριτσάκι και γεμάτο
περιέργεια όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας μου, τη ρώτησα αν αγαπούσε τον
μπαμπά, εκείνη είχε πει ένα ξερό «όχι», κι όταν επέμεινα να μάθω γιατί
τότε τον παντρεύτηκε, αρκέστηκε σε ένα εξίσου ξερό «έτσι».
Είχα την εντύπωση πως πίσω από αυτή τη λακωνική απάντηση κρυβόταν μια μεγάλη ιστορία που δεν ήθελε να τη μοιραστεί με κανέναν."
http://www.livanis.gr/ViewPreRelease.aspx?Id=2481994
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ