Το ιστορικό μυθιστόρημα είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο λογοτεχνικό είδος, καθώς ο συγγραφέας οφείλει να μελετήσει σε βάθος γεγονότα, κοινωνικές συνθήκες, ήθη και έθιμα μιας οριοθετημένης ιστορικής περιόδου και παράλληλα να σκιαγραφήσει με ακρίβεια τους χαρακτήρες που θα δώσουν πνοή στην ιστορία του. Η Μαίρη Κόντζογλου έχει αποδείξει πως δεν φοβάται να αναμετρηθεί με τις δυσκολίες αυτές και "Οι Μαγεμένες" επιβεβαιώνουν πως η συγγραφική δεινότητα, η πλούσια φαντασία και ο άψογος χειρισμός της ελληνικής γλώσσας μπορούν να δημιουργήσουν πονήματα που συναρπάζουν, γοητεύουν και διδάσκουν.
Η αφήγηση ξεδιπλώνει με χάρη και αρμονία το κουβάρι των γεγονότων που οδήγησαν στην απαγωγή των "Μαγεμένων", οι οποίες κοσμούσαν τη στοά των Ειδώλων. Την πρώτη καταγεγραμμένη κλοπή αρχαίων στη χώρα μας και μάλιστα από τον ίδιο τον απαγωγέα, τον Εμμανουέλ Μιλλέρ. Η εξιστόρηση ακολουθεί το σαγηνευτικό μονοπάτι της μυθοπλασίας και επιδιώκει να αναδείξει την αξία της ελευθερίας, της πίστης στα ιδανικά, της ασύνορης αγάπης και της διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της εθνικής μας ταυτότητας. Η Χάννα, ο Νικόλας, ο Αλέξανδρος, αν και προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους, θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για να εμποδίσουν τη λεηλασία των γλυπτών, μα θα συνειδητοποιήσουν γρήγορα πως οι μαγευτικές δυνάμεις των σμιλευμένων μορφών θα τους αναγκάσουν να αναμετρηθούν με τα πάθη τους, να διεκδικήσουν ότι αγαπούν, να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να απελευθερωθούν από τα δεσμά κάθε μορφής.
Στο επίκεντρο της υπόθεσης δεν είναι οι ήρωες. Ο πυρήνας της ιστορίας είναι οι οκτώ ανάγλυφες μυθολογικές μορφές. Είναι "οι Μαγεμένες". Και ο αγώνας των απλών ανθρώπων που κατάφεραν να αφουγκραστούν όσα μεταφέρουν στο πέρασμα των χρόνων και να προτάξουν τα στήθη τους ενάντια στην ισοπεδωτική λαίλαπα της αρχαιοκαπηλίας. Είναι η αισχροκέρδεια που διέλυσε κάθε ίχνος πατριωτισμού. Είναι η προσπάθεια χειραγώγησης των αδυναμιών, των ανασφαλειών, των αρρωστημένων εξαρτήσεων. Είναι η αγάπη που χάνει τον δρόμο της, μα δεν σβήνει ποτέ. Οι ήρωες καθοδηγούνται από τις επιταγές του αγώνα, από την ανάγκη τους να διασφαλίσουν το ζοφερό μέλλον που νιώθουν να προελαύνει και να σώσουν την Ιστορία του τόπου και την ψυχή τους.
Η συγγραφέας έχει μεταφέρει με ρεαλιστικές λεπτομέρειες το
πνεύμα της εποχής, τις συμπεριφορές και τις κοινωνικές συμβάσεις, τον τρόπο ομιλίας, τα χρώματα και τις μυρωδιές της Θεσσαλονίκης του 19ου αιώνα. Έχει επιλέξει μια μίξη
φανταστικών και ιστορικών χαρακτήρων, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσέγγιση που ιντριγκάρει τον αναγνώστη και τον προκαλεί να χαθεί στη δίνη της επανάστασης, του έρωτα, των συναγωγών και των θρύλων. Ενώνει με δεξιοτεχνία το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, προβάλλοντας με καθαρότητα τους άρρηκτους δεσμούς του "χθες" με το "σήμερα", και τους ατέρμονους κύκλους της Ιστορίας. Ο Διόνυσος, η Αύρα, η Αριάδνη, η Λήδα, η Μαινάδα, ο Γανυμήδης, ο Διόσκουρος και η φτερωτή Νίκη ταξιδεύουν στο χρόνο και μας συγκινούν βαθιά με την αύρα τους και την σαρωτική ορμή των σκέψεών τους.
Ένα μαγευτικό οδοιπορικό σε μια εποχή που πλήγωσε ανεπανόρθωτα την πολιτιστική μας κληρονομιά μα μπορεί και πρέπει να μας διδάξει ...
ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ