Εγκλήματα την εποχή του IRA
Ο αστυνόμος Σον Ντάφι προσπαθεί να εξιχνιάσει μια υπόθεση με
θύματα ομοφυλόφιλους ενώ γύρω του μαίνεται ο ιρλανδικός εμφύλιος
Το «Κρύο χώμα» του Adrian McKinty έρχεται ντυμένο με τον
μανδύα της ζοφερής ατμόσφαιρας ενός αδυσώπητου εμφυλίου στην αιματοβαμμένη
Ιρλανδία του 1981. Η ανακάλυψη δύο νεκρών ανδρών με μία σφαίρα στο κεφάλι και
το δεξί χέρι τού ενός τοποθετημένο στο πτώμα του άλλου και αντιστρόφως αποτελεί
τον μεγάλο πονοκέφαλο για την αστυνομία του Μπέλφαστ. Παράλληλα, οι αστυνομικοί
εντοπίζουν μια απαγχονισμένη νεαρή γυναίκα σε δάσος έξω από την πόλη, με τις
πρώτες ενδείξεις για αυτοκτονία. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν η έρευνα
φέρνει στην επιφάνεια περισσότερα στοιχεία. Οι δύο νεκροί άνδρες είναι
ομοφυλόφιλοι και ο ένας εξ αυτών είναι στέλεχος του IRA (αργότερα αποδεικνύεται
ότι δεν ήταν απλό στέλεχος, αλλά ο υψηλόβαθμος υπεύθυνος ασφάλειας της
οργάνωσης). Ταυτόχρονα, εξακριβώνεται ότι η απαγχονισμένη γυναίκα ήταν σύζυγος
στελέχους του IRA, που κρατείται στις φυλακές και συμμετέχει στις απεργίες
πείνας των αγωνιστών της οργάνωσης.
Η αστυνομία αρχικά υποθέτει ότι έχει να αντιμετωπίσει έναν
διεστραμμένο serial killer, που έχει στοχοποιήσει τους ομοφυλόφιλους (η
ομοφυλοφιλία ήταν απαγορευμένη στους κόλπους της ιρλανδικής κοινωνίας). Ο
νεαρός αντισυμβατικός αστυνόμος Σον Ντάφι αναλαμβάνει με την ομάδα του την
έρευνα για την εξιχνίαση των δύο δολοφονιών. Και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει
δείχνουν ανυπέρβλητα. Οντας καθολικός, ο Ντάφι βιώνει σε καθημερινή βάση την
εχθρική στάση των προτεσταντών και αναγκάζεται να ισορροπεί σ' ένα εχθρικό
περιβάλλον. Οι ταραχές κυριαρχούν σε όλη την επικράτεια της πόλης, δολοφονικές
επιθέσεις με βαριά όπλα και συνεχείς εκρήξεις βομβών είναι μέρος της
καθημερινής ρουτίνας αποτελώντας θανάσιμο κίνδυνο για πολίτες και αστυνομικούς.
Και στο φόντο, μια αλληλοσπαρασσόμενη χώρα, όπου κορυφώνεται η απελπισμένη μάχη
για την ανεξαρτησία της με τις πολυήμερες απεργίες πείνας των αγωνιστών του IRA
στις φυλακές και το πρώτο αίμα... Τον θάνατο του θρυλικού Μπόμπι Σαντς, ύστερα
από 66 μέρες.
Στην πορεία των ερευνών, ο Ντάφι θα περάσει από σαράντα
κύματα. Θα χρειαστεί να εισχωρήσει στα σκοτεινά μονοπάτια του ιρλανδικού επαναστατικού
αγώνα, να βάλει τη ζωή του και τη ζωή των δικών του ανθρώπων σε κίνδυνο μέχρι
να αρχίσει να ξετυλίγει το κουβάρι της αποκάλυψης. Τελικά, η αλήθεια μπορεί να
απελευθερώνει, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί οδυνηρή πληγή για όσους συμμετέχουν στο
παιχνίδι της εξιχνίασης.
Το ύφος του συγγραφέα
Τον Adrian McKinty συνοδεύουν πολύ θερμές εισηγήσεις μεγάλων
σύγχρονων αστυνομικών συγγραφέων, όπως των Ian Rankin και Stuart Neville και
διακρίσεις όπως το βραβείο Edgar για το πέμπτο μυθιστόρημα του «Rain dogs». Και
όχι άδικα. Εχει ένα ισχυρό προσωπικό ύφος και σε αρκετά σημεία μού θυμίζει τον
Σκωτσέζο Malcolm McKay. Λιτός, περιεκτικός, στιγμές στιγμές σκληρός έως και
ωμός και κάποιες άλλες μελαγχολικός με υποδόριο τσαντλερικό χιούμορ, ιδιαίτερα
στις κοφτές φράσεις που περιγράφουν τις σκέψεις του Ντάφι. Οι σκηνές δράσεις
είναι έντονες και ανεβάζουν την αδρεναλίνη, οι περιγραφές του περιβάλλοντος και
των επιχειρήσεων ανταρτών και αστυνομίας ρεαλιστικές, ποτισμένες από ένα
εφιαλτικό άρωμα θανάτου, που πλανιέται στην ατμόσφαιρα και κυριαρχεί στην
καθημερινή ζωή των κατοίκων του Μπέλφαστ. Σκοτεινό, απειλητικό και τελικά
θανάσιμο πέπλο, που τυλίγει τις γειτονιές και τους δρόμους της πόλης, εκεί όπου
παίζεται με τρομακτική ένταση το παιχνίδι της επιβίωσης.
Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στους ήρωες του μυθιστορήματος
παρελαύνουν αληθινοί χαρακτήρες που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία
της χώρας, με εξέχουσα μορφή τον ηγέτη του Σιν Φέιν, Τζέρι Ανταμς. Θεωρώ ότι η
πρόθεση του McKinty δεν ήταν να γράψει απλώς ένα σκληρό, ρεαλιστικό αστυνομικό
μυθιστόρημα με περίπλοκη πλοκή και εξαιρετικά δομημένους χαρακτήρες, που
κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Αλλά να επιχειρήσει κάτι
μεγαλύτερο. Να ξεπεράσει τα όρια του αστυνομικού και να περιγράψει ένα
πολυδαίδαλο κοινωνικό πλαίσιο, το οποίο καλύπτει τους ήρωές του και τελικά
επηρεάζει τις ενέργειες και την ίδια τη ζωή τους. Πρόκειται για αυτό που
χαρακτηρίζω κλασικό «κοινωνικοαστυνομικό» μυθιστόρημα και μάλιστα πολύ
ιδιαίτερο, δεδομένου ότι είναι φανερά φορτισμένο από το μοναδικό κλίμα των
αγώνων του IRA αποτίνοντας έμμεσα φόρο τιμής στους απεργούς πείνας, που έδωσαν
τη ζωή τους για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους στη φυλακή, τουτέστιν τον
χαρακτηρισμό τους ως πολιτικών κρατουμένων, και επηρέασαν το μέλλον της
Ιρλανδίας.
Γρηγόρης Αζαριάδης
Αναδημοσίευση από το "Βιβλιοδρόμιο" της εφημερίδας "Τα ΝΕΑ"