Το "Ιγκουάνα" αποτελεί το πρώτο πόνημα του Ντενί
Τεριώ, το οποίο γνώρισε μεγάλη κριτική επιτυχία και απέσπασε τρία σημαντικά
λογοτεχνικά βραβεία (France-Québec 2001, Anne - Hébert 2002, Odyssée 2002). Με
αυτό το βιβλίο αποφάσισα να γνωρίσω τη γραφή του Γάλλου μυθιστοριογράφου και
ειλικρινά έμεινα εμβρόντητη αντικρίζοντας τη συγγραφική του δεινότητα. Με μια
ορμητική αφήγηση και επιστρατεύοντας την παραμυθένια αύρα που περιβάλλει το
λόγο του, χαρίζει στον αναγνώστη ένα αλησμόνητο λογοτεχνικό ταξίδι απλότητας
και έντονων συγκινήσεων. Γιατί οι δύο μικροί ήρωες, τα δύο αυτά φαινομενικά
αταίριαστα αγόρια που δένονται με μια μοναδική φιλία, καταφέρνουν με την
αγνότητα της σκέψης τους και την αθωότητα της ηλικίας τους, να ξεκλειδώσουν κάθε ψυχή
και να δώσουν μαθήματα αγάπης και βαθιάς πίστης.
Η ιστορία ξεκινάει με την κατάρρευση της οικογενειακής θαλπωρής του μικρού πρωταγωνιστή. Σε μια από τις περιπετειώδες εξορμήσεις των γονιών του με το μηχανοκίνητο έλκηθρό τους, ο πατέρας του βρίσκει τραγικό θάνατο και η μητέρα του μένει φυτό. Εκείνος προσπαθώντας να συνειδητοποιήσει τα νέα δεδομένα της ζωής του, μετακομίζει με τους παππούδες του στον Κόλπο του Σεν Λορέν. Επισκέπτεται καθημερινά τη μητέρα του και ελπίζει στο θαύμα. Σε μια προσπάθεια να κοινωνικοποιηθεί, ξεκινά το σχολείο. Εκεί θα γνωρίσει τον Λουκ Μπεζό, έναν ιδιόρρυθμο μαθητή, θύμα συστηματικής κακοποίησης του ίδιου του του πατέρα, μα και των συμμαθητών του. Η οδύνη που βιώνουν ο καθένας από το μετερίζι του, θ' αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο που θα τους ενώσει για πάντα. Ακολουθώντας ο ένας τα ίχνη του άλλου στην άμμο, θα ανοίξουν τα φυλλοκάρδια τους, θα μοιραστούν τα μυστικά τους, τις μύχιες επιθυμίες και τους φόβους τους, και θα προσευχηθούν να βρεθούν ξανά στη μητρική αγκαλιά και ζεστασιά. Και θα τα καταφέρουν. Ο καθένας με διαφορετικό τρόπο...
Η εξιστόρηση των γεγονότων από τον νεαρό πρωταγωνιστή προσδίδει στην γλυκόπικρη αυτή ιστορία ζωντάνια, αμεσότητα, ατόφια συγκίνηση και ζεστασιά. Οι σκέψεις ξεπετάγονται με φρενήρεις ρυθμούς, όπως αρμόζει στην ηλικία του, και οι συναισθηματικές συγκρούσεις που βιώνει σε αφοπλίζουν και σε τρομάζουν. Οι εξελίξεις της ζωής του, δεν του αφήνουν περιθώρια να ζήσει την παιχνιδιάρικη πλευρά της ηλικίας του. Παλεύει κάθε βράδυ με τους δαίμονες του πεντηκοστού τέταρτου χιλιομέτρου, όπου συνέβη το μοιραίο δυστύχημα. Αναμετράται κάθε νύχτα με τις δυνάμεις του και τις αντοχές του και αναζητεί την ελπίδα στην κενή ματιά της κατάκοιτης μητέρας του.
Η συνάντησή του με τον Λουκ, θα του δώσει ένα κίνητρο να βγει από το καβούκι του και να μοιραστεί τις ανησυχίες του μ' έναν συνομήλικο του. Θα καταφέρει να κάνει τις σκέψεις του λόγια, να εκφράσει τις ανησυχίες του χωρίς φόβο, και να κάνει πράξεις τα πιο τρελά του σχέδια. Το δέσιμό τους έρχεται μέσα από μικρές, έντονες στιγμές, και τους αλλάζει εσωτερικά. Ο παφλασμός των κυμάτων, τα ζώα της θάλασσας, τα βουνά, οι λίμνες, κάθε κομμάτι της φύσης συμβάλλει αποφασιστικά σ' αυτή την μεταμόρφωση. Το ιγκουάνα ενέχει σημαντική θέση σ αυτή την εσωτερική αναζήτηση και αντικατοπτρίζει τα όνειρά τους. Ο Θεός και τα δημιουργήματά του, αποτελούν σημείο αναφοράς τους και μέσα από εκείνα προσπαθούν να βρουν διέξοδο από την αγριότητα της πραγματικότητας.
Η ποιητική χροιά της πένας του Τεριώ σε συνδυασμό με την δεξιοτεχνία του στη δημιουργία έντονων εικόνων, κυριολεκτικά μαγνητίζουν. Κάθε στιγμή αποτυπώνεται στο χαρτί μέσα από εξαίσιες, λεπτομερείς περιγραφές και ευφάνταστες παρομοιώσεις, που προκαλούν άλλοτε το γέλιο και άλλοτε το δάκρυ. Σημαντικό ρόλο στην αποτύπωση της σαγηνευτικής γραφής του συγγραφέα ενέχει η εξαιρετική μετάφραση της κας Ειρήνης Παπακυριάκου και της επιμελήτριας μετάφρασης κας Μαρίας Χρίστου, και τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια.
Χωρίς υπερβολές στα γεγονότα προς χάριν εντυπωσιασμού και επίπλαστης συγκίνησης, ο συγγραφέας αφήνεται στην αλήθεια των αριστουργηματικών ηρώων του. Δύο παιδιά που αναγκάστηκαν να ωριμάσουν και ν' αντικρίσουν νωρίς το σκληρό πρόσωπο της ζωής. Δυο φίλοι που ανακάλυψαν ο ένας στο πρόσωπο του άλλου τα κομμάτια του ανολοκλήρωτου παζλ της ψυχής τους. Δυο αγόρια που αναμετρήθηκαν με τον ίδιο τους τον εαυτό και τους μεγαλύτερους φόβους τους και γιάτρεψαν τις πληγές τους. Ακόμα και οι δευτεραγωνιστές επεμβαίνουν κάθε φορά με τρόπο μαγικό για να προχωρήσουν την πλοκή στο επόμενο επίπεδο και να κορυφώσουν με κινηματογραφική ακρίβεια την αγωνία. Συναισθήματα, χαρακτήρες, πλοκή σε απόλυτη αρμονία και αγαστή συνεργασία αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη.
Και έτσι απλά, τον οδηγούν στο φως και τη λύτρωση, και τους δύο νέους στην αγκαλιά της μητέρας τους.
ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ