Ο συγγραφέας αναπτύσσει δύο υποθέσεις εξιχνίασης φόνων
δίνοντας μια παράλληλη εικόνα της γαλλικής κοινωνίας
Eνα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της γαλλικής σχολής
αστυνομικών μυθιστορημάτων είναι η ευρεία διαφοροποίηση του προσωπικού τρόπου
γραφής των συγγραφέων, λες κι αποτελούν μικρούς, πολυσχιδείς και αυτόνομους
σχηματισμούς, που εκβάλλουν στο δέλτα μεγάλου ποταμού. Αναμφισβήτητα, μια
τέτοια ξεχωριστή περίπτωση συγγραφέα, βαθιά και αυτόνομα πολιτικοποιημένου,
είναι ο Ζιλ Βενσάν (Gilles Vincent), που υπογράφει το «Αυτή η χώρα που τη
δολοφονούν» (Εκδ. angelus novus, μτφ. Γιάννης Καυκιάς).
Από το ξεκίνημα του μυθιστορήματος διαφαίνεται η προσωπική
ματιά και η ευρηματική πρωτοτυπία του, καθώς η υπόθεση εξελίσσεται σε δύο
παράλληλες σκηνές. Πρόκειται για μια τεχνική που έχουν υιοθετήσει βέβαια πολλοί
συγγραφείς, αλλά ο Βενσάν τη χρησιμοποιεί με απλό, αβίαστο και άμεσο τρόπο,
επιτυγχάνοντας γοργό ρυθμό στην πλοκή διατηρώντας ζεστό και αμείωτο το
ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Από τη μία πλευρά, παρακολουθούμε την εκτέλεση του Ταρέκ
Μπσαρανί στο κέντρο της Μασσαλίας, μεγαλοεπιχειρηματία από τη Συρία και
προσωπικού φίλου του προέδρου Ασαντ, που ζει στη Γαλλία και έχει αναλάβει τη
διεύθυνση της προεκλογικής εκστρατείας της νεαράς υποψήφιας του ακροδεξιού
Εθνικού Κόμματος της Γαλλίας (λέγε με Λεπέν...). Την εξιχνίαση της δολοφονίας
του Μπσαρανί αναλαμβάνει η πολύπειρη ομάδα της δυναμικής αστυνόμου Αϊσά Σαντιά.
Στην άλλη άκρη της χώρας, η τοπική αστυνομία ανακαλύπτει τα πτώματα δύο νεαρών
μεταναστριών, 12 και 19 χρονών, που έχουν βιαστεί και βασανιστεί με αποτρόπαιο
τρόπο. Εδώ, τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς την υπόθεση αναλαμβάνει μια
νεαρή, εύθραυστη ψυχολογικά και σχεδόν αποσταθεροποιημένη υπαστυνόμος, ονόματι
Καρόλ Βερμέρ.
Καθώς η εκλογική αναμέτρηση πλησιάζει, η πολιτική ένταση
χτυπάει κόκκινο και η κοινωνική πίεση για την επίλυση των δύο παράλληλων
υποθέσεων εντείνεται με αυξανόμενο ρυθμό. Το πρώτο που γίνεται άμεσα εμφανές
είναι η επίδραση του κοινωνικού περίγυρου και η αντιμετώπιση των πιέσεων στον
χειρισμό των δύο ερευνών. Η Αϊσά Σαντιά είναι έμπειρη, δυναμική και η ομάδα της
λειτουργεί με αντίστοιχο τρόπο. Ακολουθεί μια πλήρη, εξονυχιστική διαδικασία
πολυεπίπεδων ερευνών και βαδίζει με γοργά, σταθερά βήματα στον δρόμο για τη
διαλεύκανση του μυστηρίου της δολοφονίας του Μπσαρανί. Αντίθετα, η Καρόλ Βερμέρ
αφήνεται έρμαιο στο φουρτουνιασμένο πέλαγος των κοινωνικών και πολιτικών
πιέσεων. Χωρίς καμιά ουσιαστική στήριξη από τους προϊσταμένους της, παλεύει
απεγνωσμένα να ανακαλύψει τους πραγματικούς δολοφόνους, ενώ αποτελεί ιδανικό
θύμα του σκληρού bullying επαγγελματιών κακοποιών, που συμπεριλαμβάνονται στη
λίστα των υπόπτων. Η Σαντιά, με τη βοήθεια και τη στήριξη της ομάδας της,
δείχνει σίγουρη ότι θα επιβιώσει. Η μοίρα όμως θα σταθεί αδυσώπητη για την
εύθραυστη Βερμέρ.
Συντηρητικές δυνάμεις
Η παράλληλη παρακολούθηση της εξέλιξης των δύο υποθέσεων
αναπτύσσεται με δεξιοτεχνικό τρόπο και ισορροπεί αρμονικά το ενδιαφέρον του
αναγνώστη. Και όσο εκτυλίσσεται η πλοκή, παρατηρούμε τις διαφορετικές ατραπούς
να συγκλίνουν στην κατεύθυνση μιας ζοφερής κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας,
στο βασίλειο της διαφθοράς και της εκμετάλλευσης των συντηρητικών πολιτικών
δυνάμεων. Γιατί, όπως τονίσαμε, ο Βενσάν είναι ένας βαθιά και συνειδητά
πολιτικοποιημένος συγγραφέας, που χρησιμοποιεί τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος
για να μας δώσει ένα σκληρό κοικωνικοαστυνομικό έργο, με προφανή στόχο να
σχολιάσει τα κακώς κείμενα της πολιτικής ζωής της χώρας του.
Η οδυνηρή ανακάλυψη των αληθινών γεγονότων, των απάνθρωπων
βασανισμών στη Συρία, οδηγεί τον Μπσαρανί στη διαφωνία, την εγκατάλειψη και
τελικά τη φυγή. Οταν διαπιστώνει ότι η τελική του παρέμβαση να μεταστρέψει τη
γνώμη της υποψήφιας του Εθνικού Κόμματος Μανόν Πεάν για τα τεκταινόμενα στην
πατρίδα του αποτυγχάνει, συνειδητοποιεί ότι πρέπει να εγκαταλείψει πάραυτα το
πλοίο. Αυτή όμως η απόφασή του τον καθιστά στόχο και μάλιστα επικίνδυνο, πράγμα
που διαφαίνεται σταδιακά καθώς η επίμονη και ενδελεχής διαδικασία των ερευνών
της ομάδας της αστυνόμου Σαντιά φέρνει στο φως μια σειρά αποδεικτικών
στοιχείων.
Με αντίστοιχο τρόπο, η υπαστυνόμος Βερμέρ αποδύεται σε μια
απεγνωσμένη προσπάθεια να σπάσει το φράγμα της σιωπής των σκληρών μπράβων και
των διεφθαρμένων πολιτικών για να ανακαλύψει τη ζοφερή αλήθεια για τη δολοφονία
των δύο μεταναστριών.
Ο Βενσάν κατορθώνει τελικά να στριμώξει τον αναγνώστη στη
γωνία του ρινγκ και να του καταφέρει αλλεπάλληλα σκληρά γρονθοκοπήματα,
απειλώντας να του διαλύσει το στομάχι. Η εικόνα της σύγχρονης γαλλικής
κοινωνίας και της πολιτικής ζωής παρουσιάζεται με ρεαλιστικό τρόπο. Σκληρή και απειλητική.
Η διαφθορά κυριαρχεί και οι εκπρόσωποί της, με οποιαδήποτε μορφή, έχουν το πάνω
χέρι. Η προοπτική ζοφερή. Οπως υποστηρίζει ο συγγραφέας με τη φωνή της
αστυνόμου Σαντιά: «Οταν ο τόπος που αγαπάει θα βυθιστεί στο μίσος και τα σύνορα
που θα ορθωθούν δεν θα είναι πλέον παρά συρματοπλέγματα, τι άλλο θα της
απομείνει πέρα από το να κρυφτεί για να κλάψει τον πόνο και την ντροπή της που
είναι πολίτης αυτής της χώρας;». Πολύ καλή και στο πνεύμα του ύφους του
συγγραφέα η μετάφραση του Γιάννη Καυκιά.